برق کشی از مواردی است که لازم است برای هر پروژه و سازه‌ای اجرا شود و یک سری اصول و مشخصه هایی دارد که در هنگام اجرا حتما باید رعایت شوند تا در نهایت کاری مناسب و استاندارد باشد. برای برق کشی، وسایل و ابزارهای تخصصی ای نیاز است که در ادامه این مقاله (آموزش برق کشی ساختمان، راهنمای شروع به کار) به شرح آن ها خواهیم پرداخت.
سیم کشی و لوله کشی برق هر بنایی مراحل مختلفی دارد که در طول ساخت، اجرا می‌شوند یعنی به یک باره و در یک بازه زمانی مشخص قابل انجام نیست و کسی که قرار است برق کشی بنایی را انجام دهد باید حتما با آموزش برق کشی آشنا باشد.
رشته برق جزء رشته‌ها سخت دانشگاه‌ها به شمار می‌رود قبولی این رشته در یک دانشگاه معتبر کار دشواری است
دلیل آن هم پیچیده و حساس بودن برق است به همین دلیل افرادی نیز که با برق سروکار دارند مانند کسانی که در حرفه برق کشی ساختمان فعالیت می‌کنند باید با آموزش برق کشی و کلیه اصول آن مسلط باشد
چرا که کوتاهی و غفلت در این شغل موجبِ پیش آمدن خسارت‌های جبران ناپذیری همچون آتش سوزی می‌شود، در مقاله زیر سعی شده است که مرحله به مرحله آموزش برق کشی ساختمان را تشریح کرده تا در آن به ابهامات و سؤالات متداول شما در این باره پاسخ داده شود.
برق کشی ساختمان به چه روشی انجام می‌شود؟
لازم است برای آموزش برق کشی ساختمان در ابتدا بدانید که به چند روش می‌توان برق کشی یک خانه را انجام داد. سپس ابزارهایی را که این حرفه نیاز دارد بشاسید. اصولا برق کشی هر ساختمانی به دو روش توکار و روکار انجام می‌شود در روش توکار تمامی برق کشی، سیم کشی و لوله کشی به صورت مخفی و پنهان است یعنی در درون دیوار قرار دارند به همین دلیل به آن توکار می‌گویند در این روش به سه صورت زیر می‌توان سیم کشی را انجام داد:
سیم کشی توکار با استفاده از جعبه فیوز
این روش یک ویژگی خوب و یک ایراد دارد. ویژگی خوب آن این است که در صورت بروز مشکل و خرابی می‌توان به راحتی خرابی را پیدا و آن را حل کرده، تنها ایرادی نیز که دارد این است که نسبت به دو روش دیگر هزینه بالاتری را در پی دارد، اجرای این روش به این صورت است که به میزان برقی که هر قسمت از فضای سازه نیاز دارد توجه کرده و چگونگی توزیع و پخش آن را معین کرده سپس تمامی سیم ها را به داخل جعبه فیوز هدایت خواهید کرد. این روش جدیدترین روشی است که در آموزش برق کشی توکار آموزش داده می‌شود.
این روش را می توان قدیمی ترین روش سیم کشی به روش توکار دانست که دیگر امروزه کارایی ندارد و به نحوی غیر قانونی است. در این روش یک مکان از ساختمان را مشخص می‌کردند( اغلب در بالای کلید و پریز) و در آن مکان یک جعبه تقسیم تعبیه می‌کردند در این جعبه تمامی سیم هایی که در سیم کشی ساختمان نقش داشتند موجود بودند.
سیم کشی توکار با استفاده از پریز و جعبه کلید
استفاده از جعبه کلید و پریز جهت سیم کشی توکار به این شکل است که هدف فضای داخلی این دو مورد است که در درون دیوار قرار دارد. برق کش سیم ها را در فضای درونی پریز و کلید قرار می‌دهد و در صورت نیاز می توان به راحتی با بازگشایی پیچ های کلید و پریز و برداشتن رویه آن‌ها به سیم ها دسترسی پیدا کرد.
اما در روش روکار برق کشی و کلیه موارد مربوط به آن قابل رؤیت و در معرض دید قرار دارند چرا که برق کشی با داکت بر روی دیوار انجام می شود.
ابزارهای برق کشی
- پیچ گوشتی ( جهت باز و بسته کردن پیچ های پریزها کاربرد دارد و بنا به نوع پیچ ها در دو نوع دوسو و چهارسو در بازار موجود هستند)
- فازمتر ( نوعی پیچ گوشتی است که بسیار در برق کشی به کار می رود، کارایی آن این است که برق کش می‌تواند متوجه وصل بودن یا نبودن برق شود. نحوه کار با آن به این صورت است که نوک فازمتر را بر روی سیم لخت می‌گذارد و با انگشت خود ته فازمتر را می‌فشارد در صورتی که برق در درون سیم جریان داشته باشد لامپ کوچکی در درون آن روشن می‌شود اگر هم برق وصل نباشد خاموش می‌ماند و این یعنی عدم وجود برق).
- سیم لخت کن ( نام آن معرف کارایی اش است، با آن می‌توان روکش سیم ها را جدا کرد)
- پیکور ( شکلی همانند ترکیب دو ابزار قلمک و مته دارد و کارایی آن هم برای حفر و سوراخ کردن جهت رد کردن لوله های سیم کشی است)
- تراز ( تراز جهت هم راستا کردن کلیدها، قوطی ها و دیگر موارد این چنینی به کار می رود)
- انبردست ( وجود آن بسیار لازم است چرا که کاربردهای مختلفی دارد و از آن به عنوان سیم چین و آچار نیز می‌توان در برق کشی استفاده کرد)
- فنر ( ابزاری است برای کمک به برق کش جهت عبور دادن کابل و سیم های برق از درون لوله های خرطومی)
- سیم چین ( از سیم چین برای بریدن سیم ها و لخت کردن آن ها استفاده می کنند سیم چین برق کشی دسته های نارسانا و دهنه تیزی است)
شناختن این ابزارها و یادگیری کارایی آن ها قسمتی از آموزش برق کشی ساختمان می باشد.
معرفی انواع سیم‌ها در آموزش برق کشی
همه ما این موضوع را که هر سیم الکتریکی از یک نول و یک فاز ساخته شده است در کتاب‌های فنی و حرفه ای دوره های راهنمایی یاد گرفته‌ایم و حالا که در حال مطالعه این مطلب هستید بهتر است با این موضوع کامل تر آشنا شوید و انواع سیم را نیز بشناسید که عبارت‌اند از:
- سیم تلفن: یک سیم مخصوص است که دو زوج فویل دار نام دارد و از آن جهت سیم کشی تلفن استفاده می‌کنند.
- سیم های مفتولی: سیم مفتولی از یک رشته هادی ساخته شده و به دلیل منعطف بودن بسیار نرم است، قابل فرمدهی است و از این سیم در مواردی همچون برق های فشار قوی و تابلوهای برق استفاده می‌کنند.
- سیم های افشان: این سیم بیش از 700 ولت را پشتیبانی می‌کند کارایی آن نیز در برق کشی های توکار است و شکل آن به این صورت است که از چندین سیم تشکیل شده و رویه آن را با استفاده از پی وی سی پوشانده اند تا شکلی مرتب و آراسته داشته باشد.
- سیم‌های نیمه افشان: نوعی سیم است مابین نوع مفتولی و افشان این سیم همانند نوع مفتولی نرم و منعطف است و همانند نوع افشان چند رشته است.
برق کشی در چند مرحله انجام می‌شود؟
لازم است این نکته را هم بدانید که از سیم های تک رشته جهت سیم کشی های روکار استفاده می‌کنند و نوع چند رشته نیز برای سیم کشی‌های توکار استفاده می‌شود.
مراحل برق کشی یک خانه یک طبقه یا چند طبقه تقریبا همانند همدیگر است و فرق چندانی ندارد، اولین قدم برای اینکه آموزش برق کشی را به صورت حرفه ای متوجه شوید این است که مراحل اصلی آن آشنا شوید این مراحل به طور کلی در همه سازه ها دارای سه مرحله متفاوت است که عبارت‌اند از:
مرحله اول (پیاده سازی اولیه نقشه برق ساختمان)
پیاده کردن نقشه الکتریکی یا برق ساختمان ( هنگامی که دیوارهای ساختمان ساخته شده باشند)همانند موارد زیر:
- مشخص کردن محل‌های روشنایی، پریز، سیستم صوت، آنتن، تلفن، آیفون، برق اضطراری موتور خانه( برخی از بناهامانند خانه‌های یک تا چند طبقه این مورد را ندارند)، اطفاء حریق و دیگر موارد این چنینی
- مشخص و حفرکردن مواردی همچون جایگاه لامپ‌ها یا روشنایی های سقفی، محل قرارگیری قوطی کلیدها و تراز کردن آن ها (کنده کاری جایگاه قوطی ها و روشنایی های سقف با استفاده از دستگاه (دریل) انجام می‌شود همچنین تراز کردن با استفاده از ابزاری به نام چک لاین صورت می‌گیرد)
- نصب قوطی کلیدهای روی دیوار با استفاده از شابلون
- جایگذاری و تراز کردن جعبه فیوز و جعبه آنتن و تلفن
- جوشکاری جهت فیکث کردن لوله پولیکا هایی که برای داخل و خارج شدن لوله های داخل جعبه فیوز، جعبه آنتن و تلفن تعبیه شده‌اند ( اجرای لوله پولیکا به واسطه گرما امکان پذیر است و خم کردن آن نیز نیاز به مشعل دارد همچنین آب بندی آن توسط چسپ پولیکا انجام می‌شود. لازم به ذکر است که حتما لوله های پولیکاهای کف ساختمان، پوشش داده شوند توجه به این نکات در آموزش برق کشی لازم است)
- تهیه و تأمین ارتینگ ساختمان ( راه اندازی چاه ارت و موارد مرتبط با آن)
- تعبیه لوله های فولادی در مکان هایی همچون موتورخانه، پارکینگ و مواردی از این قبیل البته این مورد در صورتی نیاز است که در نقشه برق ساختمان وجود داشته باشد)
مرحله دوم (لوله گازی و سیم کشی)
تمیز کاری مواردی که در مرحله اول انجام داده‌ایم و جای گذاری سیم های برق و لوله کشی ها ( این مرحله بعد از اتمام کف سازی، کاشی کاری و سفید کاری دیوارها انجام می‌شود)
- جای گذاری سیم‌ها داخل لوله پولیکا
- جای گذاری کابل شیلد دار جهت متصل شدن به بلندگوها و آمپلی فایرها
- کابل کشی آیفون، تلفن و ماهواره و رد کردن آن از سینی برق مخصوص به خودشان و در نهایت بست کردنشان در درون جعبه های مخصوص خود.
- کابل کشی برق درون جعبه فیوز و رد کردن آن از سینی برق سپس بست زدن آن در زیر کنتور البته دقت کنید که اگر دیزل ژنراتور وجود داشت این کابل ها وارد جعبه مخصوص خود در درون موتور خانه می شوند.
- متصل کردن سر سیم ها در درون قوطی های کلید، جعبه فیوز و آنتن، تلفن، توکار ها، ماهواره و دیگر موارد این چنینی.
- قلع آلود کردن تمام سر سیم ها و اتصال ها
- اتصال ها به وسیله وارنیش حرارتی عایق کاری شوند( وارنیش جایگزین لنت برق می باشد ذکر نکات این چنینی برای درک بهتر آموزش برق کشی لازم است)
- نورسازی و اجرای اتصالات مربوط به نمای سازه
مرحله سوم (بستن انشعابات)
بستن پریزها، کلیدها و در صورت لزوم نصب تابلوهای برق ( مرحله سوم یعنی مرحله آخر بعد از اتمام گچ کاری نهایی و نقاشی آخر ساختمان انجام می‌شود)
- بستن پریزها، کلیدها، ترمینال سر سیم‌ها و دیگر موارد این چنینی که نیاز به بستن دارند
- جای گذاری دتکتورهای دود و شستی مربوط به آن
- جای گذاری آیفون و بستن سوکت‌های آن
- نصب کردن چشم لایتینگ در راه پله، پارکینگ و سرویس بهداشتی ( جهت تهویه هوا)
- جای گذاری نورهای مخفی ( درون سقف، دیوارها)
- چندین موردِ مشابه این چنینی دیگر که در پایان سیم کشی انجام می‌شوند.
برای برق کشی به چه نکاتی باید توجه کرد؟
برای اینکه برق کشی بی‌نقص و صحیحی انجام دهیید باید یک سری قوانین و نکاتی را رعایت کنید.
این نکات به قدری در اجرا و آموزش برق کشی اهمیت دارند که می توان آن ها را به عنوان ضابطه های برق کشی معرفی کرد. عدم توجه به این نکات ممکن است خطرات جبران ناپذیری را به بار آورد. موارد ذکر شده زیر از جمله این وارد مهم می‌باشند:
رعایت فواصل اصول سیم کشی در کل سازه
به این منظور که باید فاصله جعبه فیوز از مواردی همچون لوله‌های آب و گاز حداقل یک متر باشد همچنین با کف زمین به میزان حداقل یک و نیم متر فاصله داشته باشد.
دیگر اندازه هایی که باید رعایت شوند شامل رعایت فاصله 30 سانتی پریزها از کف زمین، نصب کلیدهای برق در فاصله 110 سانتی از کف زمین، رعایت فاصله 15 سانتی جای گذاری قوطی ها از چهار چوب درب های ساختمان، یعنی قوطی هایی که نیاز است تا در کنار درب ها نصب شوند. باید 15 سانت از همدیگر فاصله داشته باشند، نصب آیفون و گوشی آن در فاصله 140 سانتی از زمین، توجه کنید که تمامی اندازه های ذکر شده مربوط به این پارگراف حداقل آن ها می باشد و حداکثر اندازه مجاز هر عدد 10 سانت بیشتر است.
توجه به مقدار اندازه مقطع تمام سیم های ساختمان
منظور از رعایت این قانون در آموزش سیم کشی این است که باید اندازه مقطع های هر سیم به صورت صحیح و مناسبی رعایت شود. مانند رعایت سیم دو و نیم میلی متر مربع برای کولر آبی، رعایت سیم یک و نیم میلی متر مربع برای سیستم های روشنایی می باشد. همچنین رعایت سیم چهار یا شش میلی متر مربع برای تامین جریان برق اصلی ساختمان.
توجه به انتخاب فیوزها
یعنی به گنجایش هر فیوز و کنتور توجه شود و مطمئن شوید که مقدار مناسب و استاندارد است به این صورت که ظرفیت فیوز اصلی 20، فیوز کنتور 25، فیوز کولر آبی 20، فیوز سیستم روشنایی10 و فیوز پریزها 16 آمپر است.
نکته: انتخاب مکان درست و اندازه صحیح برای جایگذاری پریزها جهت متصل شدن وسایل برقی همچون لباسشویی، جایگاه پکیج، ماشین ظرفشویی و موارد مشابه دیگر.
برای پایان بخشیدن به این مطلب دانستن مظنه برق کشی بحث به جایی است، مقدار هزینه ای که لازم است تا یک برق کشی ساختمان انجام داده شود یا دستمزد فردی که برق کشی ساختمانی را انجام داده باشد بسیار متفاوت است. زیرا همانطور که متوجه هستید قیمت هر کار انجام شده و شغلی به متراژ سازه بستگی دارد و چون که قیمت‌ها روز به روز در حال نوسان و تغییر هستند.
مطالب پیشنهادی
3 پاسخ
توضیحات خوبی بود
سپاس از نظر شما